Mammografie

Mammografie gebeurt vooral bij vrouwen, maar ook mannen kunnen borstkanker krijgen.

Vanaf de leeftijd van 50 jaar wordt een tweejaarlijkse controle aangeraden. Indien je familiaal belast bent zal dit soms frequenter en vroeger plaatsvinden. Er bestaat geen eindleeftijd. De mammografie zelf gebeurt het best de eerste 10 dagen na de menstruatie, dan zijn de borsten het minst gevoelig en gezwollen. Eens je in de menopauze bent, maakt het niet meer uit wanneer de mammografie plaatsvindt.

De dag van het onderzoek mag je zowel voor als na het onderzoek je dagelijkse activiteiten uitvoeren. Om het onderzoek zelf vlot te laten verlopen draag je best geen deodorant en bodylotion op de borsten en oksels. Zij kunnen sporen nalaten op de beelden en zorgen dat de borsten wegglijden. Ook bril, kettingen en armbanden doe je best uit. Draag gemakkelijke kledij, liefst een broek of rok, zodat de bovenkledij vlot uit kan.

Indien je een mammografie nodig hebt wordt dit voorgeschreven door de huisarts of gynaecoloog, of je komt met een uitnodiging van het CvKO. Het doel blijft hetzelfde: opsporen van borstkanker, enkel het verloop van het onderzoek verschilt:

Van huisarts of gynaecoloog

• Mogelijk voor elke leeftijd
• Meestal onmiddellijk in combinatie met echografie en zo nodig punctie
• Beperkt resultaat onmiddellijk beschikbaar
• Remgeld te betalen

Via screening CvKO

• Op uitnodiging voor vrouwen tussen 50-69 jaar
• Enkel mammografie mogelijk in eerste tijd, want de beelden moeten eerst bekeken worden door 2 radiologen
• Indien bijkomende opnamen of een echografie moeten gebeuren word je hiervoor opgeroepen
• De mammografie is gratis
• Er zijn alleen kosten indien er bijkomende onderzoeken nodig zijn
• Resultaat beschikbaar na ongeveer 3 weken

• Het voorschrift van je huisarts/gynaecoloog of de uitnodiging van het bevolkingsonderzoek
• Je elektronische identiteitskaart
• Je laatste mammografie indien deze niet in AZ ZENO campus Knokke of Blankenberge plaatsvond

• Meld je aan aan de balie van de dienst radiologie.
• In de kleedkamer kan je je bovenkledij uitdoen en alle bezittingen veilig achterlaten.
• Tijdens het onderzoek worden er twee foto’s gemaakt per borst: één bovenaanzicht en één schuine opname. Het is van groot belang dat er zoveel mogelijk weefsel op de foto staat, daarom zal de verpleegkundige de borst verschillende malen herleggen en manipuleren. De borst wordt op een plaat gelegd. Om de hoeveelheid straling zo laag mogelijk te houden en om meer detail te hebben, wordt de borst met een andere plaat samen gedrukt (compressie). Dit kan onaangenaam en soms wat pijnlijk aanvoelen, maar duurt slechts enkele seconden. Voor de schuine opname is het belangrijk dat we de okselregio ook afbeelden. Je zal daar dan ook meer druk voelen.
• Na het onderzoek kunnen altijd nog bijkomende opnames worden gemaakt indien er van een bepaald deel van de borst niet genoeg informatie is.

Voor het maken van de opnames wordt er gebruik gemaakt van röntgenstralen. Door de nieuwe digitale toestellen en door de compressie is de hoeveelheid straling echter heel laag, waardoor de voordelen van het onderzoek groter zijn dan de mogelijke nadelen.

• Detail opname van de borst: hierbij wordt met een kleine plaat specifiek op een bepaalde zone gecomprimeerd. Dit kan nuttig zijn om een letsel in detail te bekijken.
• Echografie: is een beeldvormingstechniek waarbij gebruik gemaakt wordt van hoge frequentie geluiden. Dit is een aanvullend onderzoek waarmee letsels verder onderzocht worden. Echografie kan mammografie echter niet vervangen, aangezien microverkalkingen echografisch niet of minstens onvoldoende opgespoord kunnen worden.
• Punctie: wordt uitgevoerd wanneer beeldvorming geen 100% zekerheidsdiagnose kan geven over de aard van het letsel of in kader van oppuntstelling van een kwaadaardig letsel. Hierbij wordt weefsel genomen uit een letsel. Dit weefsel wordt verder onderzocht in het labo.
• MRI: hierbij wordt gebruik gemaakt van een magnetisch veld. Dit is een relatief nieuwe beeldvormingstechniek voor het opsporen van borstletsels. MRI toont vrijwel alle letsels, maar geeft weinig informatie over de aard van de letsels. Hierdoor is het onderzoek niet geschikt voor screening, maar wordt het voorbehouden voor bepaalde indicaties. Zo is MRI een goede techniek ter beoordeling van borstprothesen zelf, of een eventueel lek van de prothese. Ook na een operatie kan MRI nuttig zijn om een onderscheid te maken tussen littekenweefsel en borstkanker. MRI kan ook gebruikt worden als oppuntstelling bij borstkanker voorafgaand aan een operatie.