Hoe kunnen we jou helpen?
Patiënten
Bezoekers
Professionals
Over AZ Zeno
Bereken jouw verblijfskosten
Bereken jouw verblijfskosten
Obesitaschirurgie of een bariatrische ingreep is een operatieve procedure aan het maag-darmkanaal, met als doel om gewichtsdaling en gewichtscontrole te bekomen, bij patiënten met obesitas.
In een belangrijke groep patiënten blijken conservatieve adviezen en behandelingen, met name dieet- en levensstijlaanpassingen en lichaamsbeweging, onvoldoende om een het gewicht onder controle te krijgen. Ook medicatie blijkt bij veel patiënten niet de juiste behandeling, vaak omdat het onvoldoende resultaat geeft of slecht wordt verdragen.
Wanneer na de multidisciplinaire screening het advies wordt gegeven om obesitaschirurgie te overwegen, zal hiervoor hierover meer informatie worden gegeven.
Een chirurgische aanpak van obesitas wordt voorgesteld door het multidisciplinaire team aan selecte patiënten. Dit wordt bepaald aan de hand van je profiel, je BMI en enkele obesitas-gerelateerde aandoeningen.
Er zijn wettelijke criteria die dienen worden voldaan, wil je een chirurgische procedure voor obesitas ondergaan.
Contra-indicaties voor obesitaschirurgie zijn:
Wanneer er een bariatrische ingreep wordt overwogen, word je na de eerste consultatie bij de chirurg uitgenodigd voor een gesprek bij onze obesitascoördinator. Bij de coördinatrice wordt een intakegesprek gevoerd en heel veel bijkomende informatie verzameld. Daarna zal een (wettelijk verplichte) multidisciplinaire screening worden ingepland. Hierbij word je gezien door de verschillende teamleden van het multidisciplinaire obesitasteam.
Nadien vindt een teamoverleg plaats, die beslist of je in aanmerking komt voor obesitaschirurgie. Indien je als eerste stap gezien werd door het Obesitas Zorgteam, verloopt deze screening vlotter.
Om kwaliteitsredenen zit er minstens 3 maanden tussen de eerste consultatie en de dag van de ingreep. Deze tijd is nodig om je mentaal en praktisch voor te bereiden voor de ingreep.
Doorgaans wordt een strikt preoperatief proteïnedieet gedurende 2 à 3 weken (net voor de ingreep) voorgesteld, om de ingreep efficiënt te laten verlopen en de kans op complicaties te minimaliseren. Hierover word je tijdens de preoperatieve fase uitgebreid geïnformeerd.
Zo nodig zal je ook een preoperatieve consultatie bij de anesthesist worden voorgesteld.
De meest voorkomende types obesitaschirurgie zijn de Roux-en-Y gastric bypass en de sleeve gastrectomie. Deze worden hieronder in detail uitgelegd.
Andere technieken zoals de Single Anastomosis Duodenal-Ileal Bypass (SADI) en de transit bipartition (Santoro) procedure worden ook toegepast in specifieke gevallen.
Deze ingreep heeft als doel om gewicht te verliezen, door te werken op 2 modaliteiten: een volumereductie van de maag (restrictie) en een stuk van de dunne darm die wordt uitgesloten voor voeding (malabsorptie).
Met de ingang van de maag, die verbonden is met de slokdarm, wordt een nieuwe kleine maag (een “maagpouch”) gecreëerd. Deze pouch zorgt ervoor dat men kleine porties moet nuttigen. Het volume van de nieuwe maagpouch is in te schatten als de grootte van een klein kippenei.
De rest van de maag blijft aanwezig op zijn plaats in de buik en heeft naast het produceren van wat maagzuur ook nog een hormonale functie.
De tweede stap bestaat uit het doorsnijden van de dunne darm en het aanleggen van een nieuwe verbinding tussen de maagpouch en de dunne darm. In een derde stap wordt ten slotte een nieuwe verbinding tussen de 2 stukken dunne darm gemaakt.
Belangrijk is dat niet alleen de rest van de uitgesloten maag uitgesloten is voor voeding, maar ook het eerste stuk van de dunne darm. Dit eerste stuk dunne darm (de twaalfvingerige darm of het duodenum) is een heel efficiënt stuk van onze vertering, waarbij snel enkelvoudige suikers kunnen worden opgenomen in de bloedbaan. Bij de gastric bypassoperatie wordt dus ook een stuk dunne darm uitgesloten voor voeding. Hierdoor worden de koolhydraten (of suikers), de eiwitten en vetten minder efficiënt opgenomen in bloedbaan. Dit heet malabsorptie of verminderde absorptie.
Door de 2 modaliteiten, namelijk volumereductie en verminderde absorptie, te combineren, wordt er een significante gewichtsafname verwacht.
De gastric bypassoperatie heeft belangrijke voordelen voor verschillende metabole obesitas-gerelateerde problemen. In het bijzonder heeft het een significante positieve impact in het geval van een gestoorde bloedsuikerspiegel, zoals dit het geval is bij diabetes of bij insulineresistentie. Daarnaast heeft de ingreep ook een belangrijke verlaging van een verhoogde cholesterol tot effect, alsook op een verhoogde bloeddruk.
Deze ingreep bestaat uit een volumereductie van de maag. Door 75 à 85% van het volume van de maag te verwijderen, waardoor een smalle buisvormige maag overblijft, die lijkt op een banaan. Deze operatie verplicht je om kleinere porties te eten en helpt bij het beheersen van je hongergevoel.
Dit zuiver restrictieve werkingsmechanisme moet ervoor zorgen dat het gewicht daalt. Er wordt geen stuk van de dunne darm uitgesloten.
Een tweede – minder belangrijk – werkingsmechanisme bestaat uit het verminderen van de eetlust. Namelijk door doordat de productie van het ghreline, een hormoon verantwoordelijk voor het hongergevoel, verminderd wordt door het stuk maag weg te nemen. Dit effect is echter niet consequent aanwezig en niet van blijvende aard.
Revisionele chirurgie is de verzamelnaam voor operatieve correcties van voorgaande obesitasoperatie, doordat er op lange termijn terug gewichtstoename is opgetreden, of door complicaties van de voorgaande chirurgie. Oudere – vaak verlaten – types obesitaschirurgie zoals bijvoorbeeld een gastric banding, een Mason/McLean gastroplastie en een Scopinaro-procedure hebben een groot complicatierisico op lange termijn, waardoor ze door voldoende wetenschappelijke studies definities verlaten zijn. Vaak is een conversieprocedure nodig om het probleem op te lossen.
Andere voorbeelden van revisionele chirurgie zijn in geval van het optreden van een maagzweer, die niet geneest met medicatie of een gastro-gastrische fistel (een abnormale verbindingen tussen de maagpouch een de uitgesloten maag bij een gastric bypass).
Je wordt ’s morgens op de dag van de operatie opgenomen.
Na aanmelden aan de opnamedienst, zal je naar de verpleegeenheid Abdominaal Centrum (AC) worden verwezen. Daar word je naar de kamer gebracht en zal de verpleegkundige je voorbereiden voor de operatie.
Je wordt naar de operatiezaal geroepen als het bijna jouw beurt is. Daar zal een operatieverpleegkundige je voorbereiden, alvorens je de operatiezaal binnen gaat. De chirurg en de anesthesist zullen langskomen in de voorbereidingsruimte en nog een aantal zaken overlopen.
Na de procedure zal je ontwaken in de ontwaakruimte of recovery. Wanneer je voldoende wakker bent, zal u terugkeren naar de kamer.
In de loop van de namiddag/avond zal de chirurg langskomen op de kamer. De obesitascoördinatrice/diëtiste zal met jou afspreken wanneer ze langskomt voor het uitleggen van het postoperatieve eet- en drinkschema.
Het verpleegkundig team is er om je te ondersteunen en te helpen waar nodig.
Daags na de procedure komt de chirurg ’s morgens opnieuw langs. Het postoperatieve voedingsschema wordt opgestart. In functie van de bevindingen spreekt de chirurg samen met jou af wanneer je het ziekenhuis kan verlaten.
Wanneer groen licht wordt gegeven voor ontslag, krijg je contactgegevens mee in geval van vragen of problemen, alle instructies voor het postoperatieve dieet, alsook een medicatieschema en de controle afspraken.
Het succes van obesitaschirurgie hangt in belangrijke mate af van je eigen inzet om gezonder te eten, meer te bewegen en stress anders te beheren. Vandaar dat een goede opvolging belangrijk is om je te ondersteunen.
Strikte opvolging wordt voorzien gedurende de eerste 2 jaar. Nadien is er een periodieke controle.
Er is een standaard postoperatief controleprogramma, met intensievere controles gedurende de eerste 6 maanden na de operatie. Er kunnen op vraag steeds meer contactmomenten ingepland worden. Minder contactmomenten is niet aangewezen; ze geven de ruimte om het langetermijnresultaat negatief te beïnvloeden.
Onderstaande complicaties kunnen bij elke ingreep optreden in de vroege postoperatieve fase:
Met een goede en strikte postoperatieve opvolging kunnen late complicaties worden voorkomen, of tot een minimum worden herleid. Hieronder worden de voornaamste aandachtspunten en mogelijke complicaties uitgelegd.