ACE-inhibitoren

(angiotensine converting enzyme inhibitoren)

Voorbeelden: Tritace® (Ramipril), Zestril® (Lisinopril), Renitec® (Enalapril), Coversyl® (perindopril), Captopril

ARII-blokkers

(angiotensine II receptor blokkers of sartanen)

Voorbeelden: Loortan® of Cozaar® (Losartan), Belsar® (Olmesartan), Micardis® (Telmisartan), Aprovel® (Irbesartan), Diovane® (Valsartan)

Combinatie Sacubitril/Valsartan (Entresto®) (HFrEF)

Werking:

• Verwijdend effect op bloedvaten en daling van bloeddruk, hierdoor wordt de werking van het hart vergemakkelijkt
• Gunstig effect op mogelijk negatieve veranderingen en de vorming van littekenweefsel in het hartspierweefsel zelf
• Onrechtstreeks licht vocht afdrijvend

Mogelijke bijwerkingen:

• Soms prikkelhoest door ACE-Inhibitoren
• Vermindering van de nierfunctie
• Lage bloeddruk

Aandachtspunten:

• Dosis stapsgewijs te maximaliseren
• Regelmatige bloedcontrole van zouten (ionogram) en nierfunctie

Voorbeelden: Bisoprolol, Nobiten® (Nebivolol), Kredex® (carvedilolol), Seloken® (metoprolol)

Werking:

• Vertraagt de hartslag zodat het hart efficiënter pompt
• Vermindert de zuurstofbehoefte van het hart
• Vermindert kans op ritmestoornissen

Mogelijke bijwerkingen:

• Lage bloeddruk, vooral in begin van behandeling of trage pols
• Koude handen en voeten
• Lichte vermoeidheid, inspanningsintolerantie
• Erectiestoornissen

Aandachtspunten:

• Dosis stapsgewijs te maximaliseren

Voorbeelden: Aldactone® (Spironolactone), Inspra® (Eplerenone)

Werking:

• Gunstig effect op mogelijk negatieve veranderingen in het hartspierweefsel zelf
• Overtollig vocht verwijderen uit lichaam
• Beperkt kalium verlies door andere diuretica

Mogelijke bijwerkingen:

• Vermindering van de nierfunctie
• Hyperkaliëmie (te hoog kalium gehalte in bloed)
• Lage bloeddruk
• Pijnlijk gevoel in borsten/borstvolume toename, ook bij mannen

Aandachtspunten:

• Dosis stapsgewijs te maximaliseren
• Regelmatige bloedcontrole van zouten (ionogram) en nierfunctie

(natriumglucose-cotransporter 2)

Voorbeelden: Jardiance® (Empagliflozine) en Forxiga® (Dapagliflozine)

Werking:

• Vermindering van de heropname van glucose in de nieren

Mogelijke bijwerkingen:

• Urineweginfecties
• Hypoglykemie

Aandachtspunten:

• Regelmatige bloedcontrole van de nierfunctie
• Goede intieme hygiëne

Een diureticum is niet altijd nodig als onderhoudsbehandeling bij een patiënt met hartfalen. Dit moet alleen voorgeschreven worden bij tekens van vochtretentie.

Er moet altijd gestreefd worden naar de laagste onderhoudsdosis van een lisdiureticum waarbij er geen vochtrentie meer optreedt en het streefgewicht stabiel blijft. Soms is het mogelijk en het zelfs beter, zeker bij HFrEF, om diuretica te stoppen op voorwaarde dat er nadien niet snel terug vochtretentie optreedt.

De bloeddruk zal na het stoppen van diuretica een beetje hoger zijn en er zal zo meer mogelijkheid zijn voor optitratie van de andere hartfalenmedicatie naar de maximale getolereerde dosis. Deze neurohormonale blokkers hebben in tegenstelling tot diuretica een bewezen positief effect op de prognose van patiënten met HFrEF.

Voorbeelden: Lasix® (Furosemide), Burinex® (Budesonide), Torrem® (Torasemide)

Werking:

• overtollig vocht en zout verwijderen uit het lichaam

• verbetert klachten van kortademigheid en opzwelling (oedeem)

Mogelijke bijwerkingen:

• Droge mond
• Spierkrampen (benen) en jicht
• Lage bloeddruk

Aandachtspunten:

• Frequente bloedcontrole van zouten en nierfunctie zijn nodig

• Neem ze ’s morgens of ’s middags, niet ’s avonds zodat u niet bij herhaling ’s nachts moet opstaan om te plassen

• De fors verhoogde plasfrequentie wordt vaak als vervelend ervaren, maar is zeer essentieel voor de symptoomcontrole

• Therapietrouw, ook bij activiteiten buitenshuis
• Bespreek tijdens elke consultatie bij uw arts of de dosis kan verlaagd worden
• De correcte dosis van diuretica is vaak dynamisch over de tijd en moet aangepast worden aan de klinische evolutie, gewicht, nierfunctie, ionogram,...

Werking:

• Vertraging van de hartslag zonder nadelig effect op de bloeddruk

Mogelijke bijwerkingen:

• Lichtflitsen

• Trage pols
• Hoofdpijn

Aandachtspunten:

• Dosis stapsgewijs te verhogen op geleide van de polsslag

Voorbeelden: Coruno® of Corvaton® (Molsidomine), Cedocard® (Isorbide dinitraat), Minitran® of Nitroderm® of Trinipatch® of Nitrolingual® (Nitrogylcerine)

Werking:

• Verwijding van bloedvaten en kransslagaders, waardoor de belasting op het hart en het zuurstofverbruik vermindert

Mogelijke bijwerkingen:

• Hoofdpijn
• Bloeddrukval

Aandachtspunten:

• Na inname van Cedocard of Nitrolingual spray, best enkele minuten neerzitten of liggen om plotse bloeddrukval te vermijden

Mensen met hartfalen met slechte pompfunctie hebben soms supranormale ijzerwaardes nodig. Je arts kan beslissen om ijzer via infuus toe te dienen. Dit gebeurt via dagkliniek.

Bloedplaatjes remmers (anti-aggregantia): Asaflow® (Aspirine), Cardioaspirine® (Aspirine), Plavix® (Clopidogrel), Brilique® (Ticagrelor), Effient® (Prasugrel)

Bloedstollingsremmers (anticoagulantia): Marevan® (Warfarine), Marcoumar® (Fenprocoumon), Sintrom® (Acenocoumarol), Fraxiparine® of Fraxodi® (Nadroparine), Clexane® (Enoxaparine), Innohep® (Tinzaparine), Eliquis® (Apixaban), Lixiana® (Edoxaban), Xarelto® (rivaroxaban), Pradaxa® (Dabigatran)

Werking:

• Plaatjesremmers remmen het samenklitten van bloedplaatjes en hebben zo een matig bloedverdunnend effect
• Bloedstollingsremmers remmen de stolling van het bloed en hebben zo een sterk bloedverdunnend effect
• Deze medicatie behandelt niet rechtstreeks het hartfalen maar is vaak wel van
  toepassing omwille van kransslagaderproblemen, kleplijden en/of ritmestoornissen
  bij patiënten met hartfalen

Mogelijke bijwerkingen:

• Bloeding
• Blauwe plekken (ecchymosen)
• Productspecifieke nevenwerkingen

Aandachtspunten:

• Blauwe plekken of neusbloeding kunnen vaak verholpen worden en behoeven
  meestal en liefst geen dosisaanpassing
• Dosisaanpassing bij laag gewicht en/of nierfunctiedaling
• Voor sommige producten is regelmatig bloedonderzoek noodzakelijk
• Vermijd gebruik van alcohol en ontstekingsremmers: dit verhoogt het bloedingsrisico
• Bij zwarte stoelgang of bloederige urine, neem contact op met je arts

Vermijd ontstekingsremmers, zij verhogen de kans op acuut hartfalen, bloeding en nierfunctievermindering.

Gebruik paracetamol als pijnstiller, liefst niet als bruistablet.
* 1g Dafalgan forte (bruistablet) bevat 1 gram zout!

Volgens specifieke indicatie is het mogelijk dat je arts andere medicaties toevoegt zoals anti-aritmica, cholesterolverlagers enzoverder. Als hartfalenpatiënt ben je gevoeliger aan infecties. Daarom wordt er geadviseerd:

• Griepvaccin, jaarlijks te herhalen
• Pneumokokkenvaccin, eventueel te herhalen volgens de richtlijnen