Hulpverleners AZ Zeno delen verhalen na terugkeer uit rampgebied

Maandag 6 februari troffen twee zware aardbevingen de landen Turkije en Syrië. De bevingen lieten niet alleen een vreselijke schade, maar ook zo’n 50.000 doden en bijna 100.000 gewonden achter. Over de hele wereld schoten mensen te hulp en ook in AZ Zeno droegen onze zorgverleners graag hun steentje bij. Vroedvrouw Stéphanie De Clerck, gynaecoloog dr. Guy Bouwens, spoedarts dr. Paul Verrelst en spoedverpleegkundige David Reubens vertrokken midden februari voor twee weken naar het rampgebied.

Buiten de comfortzone
B-FAST stuurde 103 mensen, waarvan een medisch team van 48 geselecteerde artsen en verplegers, richting Kirikhan: een getroffen Turks district aan de grens van Syrië.

‘Deze missie was volledig buiten mijn comfortzone’, begint gynaecoloog dr. Guy Bouwens. ‘Toen ik voor het legervliegtuig stond om te vertrekken, vroeg ik me af wat we allemaal gingen meemaken. Het was eigenlijk vroedvrouw Stéphanie De Clerck die me toestemming vroeg om met B-FAST mee te gaan. Mijn antwoord? Dat zij moest meegaan.

Het ziekenhuis opzetten: een uitdagende taak
De vier zorgverleners uit AZ Zeno boden twee weken lang zorg aan de slachtoffers. Dat deden ze in het Belgische veldhospitaal dat B-FAST opbouwde.

‘We kwamen toe op een grasveld voor schapen’, vertelt vroedvrouw Stéphanie. ‘Er stonden lege opgezette tenten, maar het ziekenhuis moest nog helemaal ingericht worden. De eerste dag hebben we ons toegelegd op vrachtwagens uitladen, verlostafels en rekken in elkaar steken, medicatie in kasten sorteren, alles logisch verdelen en doorgeven wat nog te kort was. Die inrichting kon door niemand anders gebeuren dan medisch geschoolde mensen. Het ziekenhuis kon een dag later opengaan.’

‘Het ziekenhuis kreeg ondertussen een operatiekwartier, een plaats om RX-scans te nemen, een medisch labo en een apotheek’, vertelt spoedarts dr. Paul Verrelst. ‘Er waren aparte afdelingen voor mannen, vrouwen en kinderen. En er was ook een plaats voor gynaecologie en bevallingen. Heel wat afdelingen dus, maar toch ging niet alles er even vlot. Het was confronterend dat we zo beperkt waren in mogelijkheden. Maar daardoor was iedereen wel enorm vindingrijk en zochten we samen naar oplossingen en verbeteringen.’

Taalbarrières overwinnen dankzij lokale tolken
Ook op het vlak van taal ondervonden de artsen moeilijkheden. Het merendeel van de lokale bevolking kende geen andere taal dan Turks. ‘Gelukkig waren er veel Turkse tolken aanwezig. Zonder hen was dit allemaal niet mogelijk geweest’, zegt spoedarts dr. Paul Verrelst.

Naast de Turkse bevolking, zagen we ook vaak Arabisch sprekende mensen’, vult spoedverpleegkundige David Reubens verder aan. ‘Die hadden zich door de jaren heen in dat gebied gevestigd vanuit Syrië. We hadden dus ook Arabische tolken nodig. Gelukkig vonden we na verloop van tijd een aantal mensen die ons konden helpen. Samenwerking is in zo’n situatie heel belangrijk, zowel onder elkaar als met de Turkse bevolking en autoriteiten. Daarnaast was het ook zeer belangrijk om allemaal ervaren artsen en verpleegkundigen in ons team te hebben. Dat is echt noodzakelijk om goede zorg kunnen te bieden in zo’n omstandigheden.’

Veerkracht bij een ramp: enkele pakkende verhalen
Vroedvrouw Stéphanie vertelt over een vrouw die vijf uur in arbeid was: ‘Het was best een intense, maar ook wel gezellige bevalling. Die volledige periode doe je alles samen. Toen de vrouw uiteindelijk het hospitaal weer kon verlaten, haalde ze plots haar gsm boven. Ze toonde foto’s van haar verwoeste huis. Daarop volgden foto’s van haar nieuwe verblijfplaats: de oplegger van een vrachtwagen. De vrouw vroeg of we geen tent hadden om met haar mee te geven. Het was pijnlijk om tegen zo’n hartverwarmende mensen ‘neen’ te moeten zeggen. Na de zorgverlening stopte het voor ons. We konden helaas niet alles oplossen.’

‘Wat mij het meest is bijgebleven, is iets wat we hier soms wel eens missen: de veerkracht’, aldus spoedverpleegkundige David Reubens. ‘Zowel van de zorgverleners, maar zeker ook van de mensen zelf. Hun huis is ingestort, de helft van hun familie is er niet meer en toch hebben ze nog de goesting en de kracht om door te gaan.’

Ook spoedarts dr. Paul Verrelst deelt een pakkend verhaal: ‘Toen er nog geen omheining rond het kamp stond, kwam er een familie aan met twee kussenslopen en een matras. Een vrouw, man en twee kleine kindjes. Ze kenden maar één woord: tent. Die konden we hen niet geven, terwijl er achter ons tientallen tenten stonden. We moesten die mensen alleen, zonder tent, verder laten gaan. Dat was heel confronterend.’

Dankbaarheid
‘Ik voel een enorme dankbaarheid voor alle medewerkers die zich zo geëngageerd hebben, altijd bereid waren om te helpen en dag en nacht aanwezig waren’, concludeert spoedarts dr. Paul Verrelst. ‘Er was veel collegialiteit. We sprongen in voor elkaar. Dat was echt prachtig. En ik ben natuurlijk ook dankbaar voor de mensen van B-FAST die dit allemaal gerealiseerd hebben.’